Deze week stemde het Europees Parlement over de Digital Markets Act (DMA). Een belangrijk moment, want de wet is een poging om de digitale markt beter te reguleren en een eerlijker speelveld te scheppen. Een speelveld waarin in Europa niet alleen de Goliaths (criteria: 45 miljoen gebruikers, 10.000 zakelijke klanten, jaarlijkse omzet vanaf €6,5 miljard) een kans krijgen, maar ook de Davids.
Dat deze regelgeving achter de actualiteit aan loopt, is een feit, en ook dat hij verre van perfect is. Het is wel een aardige poging. Als de DMA van kracht wordt, krijgen de grote techbedrijven een hardere tik op de vingers, en niet meer achteraf, maar juist vooraf. Dit zijn boetes die oplopen tot aan 10% van de jaaromzet, en dat zal toch pijn gaan doen bij meerdere overtredingen. Ze zullen dan toch speelruimte moeten opgeven.
Hopelijk biedt de DMA kansen voor de kleinere spelers — de start-ups en scale-ups die vechten voor marktaandeel — want oneerlijke concurrentie belet innovatie. Zo kan Apple nog steeds servicekosten in rekening brengen in zijn winkels. Je kent het wel, je koopt een app en moet opeens 30% extra betalen als je bijvoorbeeld de game Fortnite koopt. Die 30% gaat naar Apple, niet naar maker Epic.
Het aanbieden van meerdere diensten aan consument of verkoper werkt voor grote techbedrijven als vliegwiel
Hoewel dit gebruik na jarenlange rechtszaken in september is aangepast voor apps zoals Spotify en Netflix, is het nog wel van toepassing op veel andere apps. Het jaagt consumenten onnodig op kosten en legt de klantrelatie in handen van Apple, waardoor de appmaker minder controle, data en inzicht heeft.
De DMA kan een voorzichtig begin zijn van het einde van de koppeling tussen diensten en gegevens. Meta kan momenteel data van gebruikers over verschillende eigen diensten heen verzamelen, die van Facebook tot WhatsApp en Instagram. Dat is ideaal voor de ontwikkeling van nieuwe producten en hun adverteerders. Het geeft immers een goed beeld van de voorkeuren van gebruikers, een flink voordeel op aanbieders die slechts een service of product aanbieden.
Het aanbieden van meerdere diensten aan consument of verkoper wordt door de grote techbedrijven als vliegwieleffect ingezet. Wie gebruikmaakt van het distributienetwerk van Amazon heeft een vele malen grotere kans als verkoper bovenaan te eindigen in de zoeklijst van Amazon. Zo krijg je als tussenpersoon of als consument weinig keuze of speelruimte.
Eerlijk? Neen. Ik hoop vurig dat de DMA wordt ingezet. Deze externe vorm van regulering zal namelijk als neveneffect ook interne regulering hebben. De kat zal zich — in zekere mate — schoon likken, voordat hij door de baas gecontroleerd wordt op vuil.
——
Ik sprak over dit onderwerp in NPO Radio1’s programma De Nieuws BV. Het interview is hier terug te zien: https://tinyurl.com/2hmhxs84
Meer info over de stemming in het Europees Parlement: https://tinyurl.com/yckmu6ku
Zoekt u nog een last minute kerst- of een nieuwjaarsgeschenk? Mijn columnbundel ‘Digitale dilemma’s: hoe technologie ons leven verandert’ ligt in de (online) winkel. Vandaag besteld, morgen in huis! Bestel hem hier: https://tinyurl.com/2huzdf3t